ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Το πρόγραμμα «Επικοινωνία» προσφέρει δύο ενδιαφέροντα εργαστήρια που στοχεύουν στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και των δεξιοτήτων επικοινωνίας πρόσωπο με πρόσωπο.

Το πρώτο εργαστήριο επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης μέσω ασκήσεων αναστοχασμού, όπως η ανταλλαγή απόψεων, με σκοπό την ανακάλυψη προσωπικών παθών και τη διατύπωση δεσμεύσεων για καθημερινή ανάπτυξη. Το δεύτερο εργαστήριο εξερευνά τις δεξιότητες επικοινωνίας πρόσωπο με πρόσωπο, δίνοντας έμφαση στην ενεργητική ακρόαση, στην έκφραση των αναγκών και των συναισθημάτων με σαφήνεια και ευγένεια, καθώς και στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησης μέσω της αυτογνωσίας και των μη λεκτικών πρακτικών.

Υλικά: A4 χαρτί, στυλο, ηχείο για μουσική, χρωματιστοί μαρκαδόροι

Συστήσου σου και εξήγησε το πλαίσιο της άσκησης. Μπορείς να πεις στους συμμετέχοντες ότι κατά τη διάρκεια αυτού του εργαστηρίου, θα εξερευνήσουν και θα ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους κατανοώντας καλύτερα τις αξίες τους και το τι τους κινητοποιεί στη ζωή. Το εργαστήριο θα είναι διαδραστικό, συμμετοχικό και αναστοχαστικό.

Ξεκίνα εξηγώντας στους συμμετέχοντες ότι θα κάνουν μια σύντομη άσκηση για να αναστοχαστούν τις βασικές τους αξίες στη ζωή. Πρώτα, θα ολοκληρώσουν την άσκηση ατομικά, ακολουθούμενη από μια ομαδική συζήτηση. Ζήτα να βγάλουν ο καθένας από ένα χαρτί και ένα στυλό. Ζήτησέ τους να αφιερώσουν τα επόμενα 5 λεπτά αναστοχαζόμενοι πάνω στις πιο σημαντικές αξίες στη ζωή τους. Θα πρέπει να γράψουν τις πέντε κορυφαίες αξίες τους, κατατάσσοντάς τες από το 1 (πιο σημαντική) έως το 5 (ακόμα σημαντική, αλλά λιγότερο από την πρώτη).

Ενώ γράφουν, μπορείς να βάλεις απαλή, χαλαρωτική μουσική στο υπόβαθρο. Μόλις όλοι τελειώσουν, ζήτησέ τους να κοιτάξουν τη λίστα τους και να σκεφτούν αν αυτές οι αξίες αντανακλώνται στην καθημερινή τους ζωή. Για παράδειγμα, αν κάποιος έγραψε την οικογένεια ως κορυφαία αξία, θα μπορούσε να αναρωτηθεί αν περνάει τόσο χρόνο με την οικογένειά του όσο θα ήθελε, ή αν συχνά η δουλειά παίρνει προτεραιότητα. Αν ο προσωπικός χώρος είναι μια αξία, θα μπορούσαν να σκεφτούν αν αφιερώνουν χρόνο κάθε μέρα για να κάνουν κάτι που αγαπούν, ή αν τείνουν να το αναβάλλουν

Δώσε στους συμμετέχοντες άλλα 5 λεπτά για να αναστοχαστούν πάνω σε αυτές τις ερωτήσεις και να γράψουν τις σκέψεις τους.

Στη συνέχεια, ζήτα από την ομάδα να μοιραστεί τους αναστοχασμούς της. Αν η ομάδα είναι μικρή (5-10 άτομα), μπορείς να ζητήσεις από όλους να μοιραστούν σε έναν μεγάλο κύκλο. Για μεγαλύτερες ομάδες, πρότεινε να χωριστούν σε ζευγάρια ή τριάδες για να συζητήσουν τις σκεψεις τους. Πρόσφερε μερικές καθοδηγητικές ερωτήσεις:

• Αντικατοπτρίζονται οι αξίες σου στην καθημερινή σου ζωή;
• Αν όχι, τι μικρές αλλαγές θα έκανες;
• Πως νιώθεις μετά την ολοκλήρωση της άσκησης;

Εξήγησε ότι η άσκηση έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να εξερευνήσουν και να κατανοήσουν την προσωπική και πολιτισμική τους ταυτότητα. Μοιράσου παραδείγματα από τη δική σου ζωή για να δείξεις πώς διάφορες πτυχές της ταυτότητάς σου έχουν επηρεάσει τις αποφάσεις σου και έχουν διαμορφώσει το ποιος είσαι. Αυτό βοηθά στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος εμπιστοσύνης και προετοιμάζει το έδαφος για την αυτοεξερεύνηση των ίδιων των συμμετεχόντων.

Σημείωση για τον Συντονιστή: Συνιστάται να ολοκληρώσεις αυτή την άσκηση ο ίδιος πριν τη συντονίσεις για άλλους. Κάνοντάς το αυτό, θα αποκτήσεις βαθύτερη κατανόηση της διαδικασίας, που θα σου επιτρέψει να καθοδηγήσεις τους συμμετέχοντες μέσα από ένα πιο ουσιαστικό και σημαντικό ταξίδι.

1. Σχεδιάζοντας το “Λουλούδι” της Ταυτότητάς σου” (30 λεπτά)

Αφού πλαισιώσεις την άσκηση, κάλεσε τους συμμετέχοντες να δημιουργήσουν μια οπτική αναπαράσταση της ταυτότητάς τους σχεδιάζοντας ένα “λουλούδι” με το όνομά τους στο κέντρο. Κάθε πέταλο θα πρέπει να αντιπροσωπεύει ένα στοιχείο που ορίζει την ταυτότητά τους. Ενθάρρυνε τους συμμετέχοντες να συμπεριλάβουν όσα πέταλα νιώθουν απαραίτητα για να εξερευνήσουν πλήρως τις διαφορετικές πτυχές της ταυτότητάς τους.

Εξήγησε ότι αν δεν ταυτίζονται με την ιδέα ενός λουλουδιού, μπορούν να επιλέξουν ένα άλλο σύμβολο που νιώθουν ότι τους αντιπροσωπεύει καλύτερα, όπως ένα αερόστατο, ένα γεωμετρικό σχήμα, ένα ποτάμι ή ένα δέντρο. Ο στόχος είναι οι συμμετέχοντες να δημιουργήσουν ένα σύμβολο που έχει προσωπικό νόημα για αυτούς.

Πες στους συμμετέχοντες να γράψουν μια λέξη ή πρόταση σε κάθε πέταλο (ή αντίστοιχο) που αντιπροσωπεύει ένα μέρος της ταυτότητάς τους. Παραδείγματα περιλαμβάνουν ρόλους (π.χ. κοινωνικός επιχειρηματίας, φοιτητής κλπ.), σχέσεις (π.χ. κόρη, γιος), πτυχές του υπόβαθρού τους (π.χ. υπηκοότητα, εκπαίδευση), ενδιαφέροντα (π.χ. χόμπι, θρησκεία, γλώσσα) και αξίες (π.χ.αγάπη).

Δώσε στους συμμετέχοντες 30 λεπτά για να εργαστούν ατομικά σε αυτή την εργασία, ενημερώνοντάς τους ότι θα έχουν χρόνο να μοιραστούν τις σκέψεις τους με άλλους αργότερα.

Σημείωση για τους Συντονιστές: Παρακάτω μπορείς να δεις ένα παράδειγμα κατηγοριών που μπορεί να αποτελούν μέρος της ταυτότητας των ανθρώπων. Μπορείς να τις μοιραστείς με τους συμμετέχοντες ως παράδειγμα ή να επιλέξεις τα δικά σου παραδείγματα.

Πηγή: Anna Lindh Intercultural Citizenship Education Handbook

2. Ανασκόπηση (10 λεπτά)

Αφού οι συμμετέχοντες έχουν σχεδιάσει το λουλούδι τους ή το επιλεγμένο σύμβολο, καθοδήγησέ τους σε μια βαθύτερη διαδικασία ανασκόπησης. Εισήγαγε μια σειρά από ερωτήσεις για να τους βοηθήσεις να εξερευνήσουν περαιτέρω την ταυτότητά τους. Αυτές οι ερωτήσεις μπορούν να προβληθούν σε μια οθόνη ή να γραφτούν σε ένα σημείο όπου οι συμμετέχοντες μπορούν εύκολα να ανατρέξουν:

• Ποιος ή τι διαμόρφωσε την ταυτότητά σου; Διαμορφώθηκε από εσένα, ή υπήρχαν σημαντικές επιρροές από την οικογένεια, τους φίλους, το σχολείο ή την κοινωνία στην οποία μεγάλωσες;
• Υπάρχουν μέρη της ταυτότητάς σου που δεν χρειάζεσαι πλέον ή δεν επιθυμείς να κουβαλάς μαζί σου στη ζωή;
• Πώς μπορεί να αλλάξει η ταυτότητά σου σε δέκα χρόνια; Θα έμοιαζε ίδια σε ένα διαφορετικό πλαίσιο;
• Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το πώς ορίζεις την ταυτότητά σου;\
• Μπορείς να εντοπίσεις πεποιθήσεις που συνδέονται άμεσα με συγκεκριμένα μέρη της ταυτότητάς σου;

Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να συνεχίσουν να αναστοχάζονται μόνοι  κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου, ενώ εσύ κυκλοφορείς στην αίθουσα για να προσφέρεις υποστήριξη αν χρειαστεί.

3. Ζευγάρια (20 λεπτά)

Αφού οι συμμετέχοντες έχουν χρόνο να αναστοχαστούν, ζήτα τους να χωριστούν σε ζευγάρια και να μοιραστούν τις σκέψεις τους με έναν συνεργάτη. Τόνισε ότι θα πρέπει να μοιραστούν μόνο ό,τι νιώθουν άνετα να συζητήσουν, επιτρέποντας μια ανοιχτή αλλά σεβαστή ανταλλαγή σκέψεων. Δώσε 20 λεπτά για αυτό το μέρος διασφαλίζοντας ότι κάθε άτομο έχει χρόνο να μιλήσει και να ακούσει.

4. Συζήτηση σε Ομάδα (30 λεπτά)

Ζήτα από την ομάδα να κάτσει σε έναν κύκλο. Συντόνισε μια συζήτηση χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες καθοδηγητικές ερωτήσεις::

• Υπήρχε κάτι ιδιαίτερα δύσκολο σε αυτή τη δραστηριότητα;
• Συνειδητοποίησες κατά τη διάρκεια αυτής της άσκησης ότι παρέβλεψες ορισμένες ομάδες ή πτυχές της ταυτότητάς σου; Ποιος μπορεί να είναι ο λόγος για αυτό;
• Τι συνδέσεις βλέπεις μεταξύ ταυτότητας, αξιών και συμπεριφοράς;
• Είναι μια φυσική διαδικασία να αναζητούμε το ανήκειν μέσα σε μια ομάδα; Το επιδιώκουμε πάντα; Γιατί ή γιατί όχι;
• Ποια στοιχεία συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας ομαδικής ταυτότητας και της αίσθησης του ανήκειν; Πώς αυτά τα στοιχεία επηρεάζουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τους άλλους και τις διαφορετικές ομάδες;

Ενθάρρυνε τους συμμετέχοντες να μοιραστούν τις σκέψεις και τις ιδέες τους, καλλιεργώντας μια βαθύτερη κατανόηση του πώς η ταυτότητα διαμορφώνει τόσο τις ατομικές όσο και τις συλλογικές εμπειρίες.

Σημείωση: αυτή η άσκηση υιοθετήθηκε από το Εγχειρίδιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης για την Ιδιότητα του Πολίτη του Anna Lindh

1. Εισαγωγή:

• Ξεκίνα παρουσιάζοντας τον σκοπό της δραστηριότητας στους συμμετέχοντες: “Θα κάνουμε μια απλή άσκηση αναπνοής που θα μας βοηθήσει να επιβραδύνουμε, να ηρεμήσουμε το σώμα και το μυαλό μας, και να δημιουργήσουμε χώρο για χαλάρωση.”
• Ζήτα από τους συμμετέχοντες να καθίσουν άνετα, είτε στο έδαφος με την πλάτη τους ίσια είτε σε μια καρέκλα αν προτιμούν.

2. Επεξήγηση και Παράδειγμα:

• Πριν ξεκινήσεις την άσκηση, εξήγησε τα βήματα καθαρά στους συμμετέχοντες: “Θα αναπνεύσουμε για 8 δευτερόλεπτα, θα κρατήσουμε την αναπνοή μας για 8 δευτερόλεπτα, και μετά θα εκπνεύσουμε για 8 δευτερόλεπτα’’
• Δείξε το μοτίβο αναπνοής μερικές φορές ώστε οι συμμετέχοντες να δουν πώς γίνεται.

Σημείωση για τους Συντονιστές: η εισπνοή για 8 δευτερόλεπτα, το κράτημα της αναπνοής για 8 δευτερόλεπτα και η εκπνοή για 8 δευτερόλεπτα είναι μια πρόταση. Συνιστούμε να προσαρμόσεις τον χρόνο εισπνοής και εκπνοής με βάση το τι νιώθεις πιο άνετο. Θα είναι εξίσου χρήσιμο για τους συμμετέχοντες να ηρεμήσουν το μυαλό τους, αν μετράς μέχρι το 6 ή το 4. Επίσης, προτείνουμε να αναφέρεις στους συμμετέχοντες πριν την έναρξη της άσκησης να ακολουθήσουν τον αριθμό με τον οποίο νιώθουν άνετα και να τον κρατήσουν μέχρι το τέλος της άσκησης (για παράδειγμα, αν μπορούν να κρατήσουν την αναπνοή τους για 5 δευτερόλεπτα, να τους πεις να κάνουν 5 δευτερόλεπτα εισπνοή και 5 δευτερόλεπτα εκπνοή).

3. Καθοδήγηση:

• Ζήτα από τους συμμετέχοντες να κλείσουν απαλά τα μάτια τους και να ετοιμαστούν να ακολουθήσουν την καθοδήγησή σου.
• Χρησιμοποίησε το ακόλουθο σενάριο για να τους καθοδηγήσεις: “Θα εισπνεύσουμε καθώς μετράω μέχρι το 8: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. Τώρα, κρατήστε την αναπνοή σας για 8 δευτερόλεπτα: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. Και εκπνεύστε, μετρώντας μέχρι το 8: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.”
• Επανάλαβε αυτή την ακολουθία μέχρι 10 φορές.

4. Χαλάρωση:

• Αφού ολοκληρώσεις την άσκηση αναπνοής, ζήτα από τους συμμετέχοντες να κρατήσουν τα μάτια τους κλειστά και να αναπνέουν φυσικά στον δικό τους ρυθμό.
• Ενθάρρυνέ τους να παρατηρήσουν πώς νιώθει το σώμα τους για 2-3 λεπτά.

5. Επαναφορά:

Καθοδήγησε απαλά τους συμμετέχοντες πίσω στην αίθουσα ζητώντας τους να ανοίξουν αργά τα μάτια τους, παίρνοντας όσο χρόνο χρειάζονται.

6. Απολογισμός:

Ολοκληρώστε με μια σύντομη ανασκόπηση, ζητώντας από τους συμμετέχοντες να μοιραστούν τις εμπειρίες τους:

• “Πώς ένιωθε το σώμα σας κατά τη διάρκεια της άσκησης;”
• “Παρατηρήσατε κάποιες συγκεκριμένες αισθήσεις στο σώμα σας;”
• “Είχατε πολλές σκέψεις να έρχονται;”
• “Ήταν δύσκολο να ηρεμήσετε το μυαλό σας;”
• “Πώς νιώθει το μυαλό σας τώρα;”

Αυτή η διαδικασία βοηθά τους συμμετέχοντες να συνδεθούν με το σώμα και το μυαλό τους, καλλιεργώντας μια αίσθηση χαλάρωσης και παρουσίας.

Αυτή η δραστηριότητα έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αποκτήσουν μεγαλύτερη επίγνωση του τι τους κινητοποιεί στη ζωή, τι αγαπούν να κάνουν, και πιθανώς ακόμη και ποιος μπορεί να είναι ο σκοπός τους στη ζωή. Νιώσε ελεύθερος να προσαρμόσεις τις οδηγίες ώστε να ταιριάζουν στο στυλ σου και τις ανάγκες της ομάδας σου.

Σημείωση: αυτή η άσκηση έχει δοκιμαστεί με διάφορες ομάδες ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη από το 2017 και ενώ μπορεί να φαίνεται εξαιρετικά απλή, ο αντίκτυπος που έχει στους ανθρώπους είναι πραγματικά βαθύς.

Οδηγίες για τους Συντονιστές:

1. Εισαγωγή: Ξεκίνα εξηγώντας τον σκοπό της άσκησης: “Για τα επόμενα 30 λεπτά, θα δουλέψετε σε ζευγάρια. Θα κάνουμε μια άσκηση για να σας βοηθήσει να εξερευνήσετε τι σας κινητοποιεί στη ζωή, τι αγαπάτε, και ίσως ακόμη και να ανακαλύψετε τον αυτοσκοπό σας.”
2. Προετοιμασία:
   – Ζήτα από τους συμμετέχοντες να χωριστούν σε ζευγάρια και να βρουν έναν άνετο, ιδιωτικό χώρο στην αίθουσα.
   – Κάθε ζευγάρι θα χρειαστεί ένα φύλλο χαρτί, ένα στυλό και ένα χρονόμετρο.
   – Ζήτα τους να καθίσουν πλάτη με πλάτη, είτε στο έδαφος είτε σε καρέκλες, διασφαλίζοντας ότι νιώθουν την παρουσία του άλλου χωρίς να κοιτάζονται.
3. Εξήγηση:
   “Το να κάθεστε πλάτη με πλάτη είναι σημαντικό γιατί όταν κοιτάζουμε ο ένας τον άλλον, οι εκφράσεις του προσώπου μπορούν ασυνείδητα να επηρεάσουν τις σκέψεις μας και μερικές φορές να μας εμποδίσουν να μοιραστούμε πραγματικά αυτό που είναι στην καρδιά μας. Το να κάθεστε πλάτη με πλάτη σας επιτρέπει να νιώθετε την παρουσία του συνεργάτη σας χωρίς η γλώσσα του σώματός του να σας επηρεάζει. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε πρόσβαση σε βαθύτερα μέρη του εαυτού σας που μπορεί να μην εξερευνάτε στην καθημερινή σας ζωή.”
4. Επισκόπηση της Άσκησης:
   – Αφού τακτοποιηθούν, οι συμμετέχοντες θα πρέπει να αποφασίσουν ποιος θα ξεκινήσει ως ομιλητής και ποιος θα είναι ο ακροατής.
   – Θα υπάρξουν δύο γύροι, ώστε κάθε άτομο να έχει την ευκαιρία να μιλήσει και να ακούσει.
   – Ο ρόλος του ακροατή είναι να ακούει προσεκτικά και να γράφει όλα όσα λέει ο ομιλητής.
   –  Ο ομιλητής θα μιλήσει για 7 λεπτά, απαντώντας σε μία ερώτηση:
5. “Φανταστείτε ότι αύριο ξυπνάτε και σας λένε ότι πρέπει να επιλέξετε ένα πράγμα να κάνετε για το υπόλοιπο της ζωής σας. Τι θα ήταν αυτό, και γιατί;” “Μην το σκέφτεστε υπερβολικά. Απλά απαντήστε στην ερώτηση όπως σας έρχεται. Μέχρι το τέλος της άσκησης, μπορεί να βρείτε το δικό σας νόημα και σκεπτικό πίσω από αυτό. Απολαύστε τη διαδικασία και προχωρήστε βήμα-βήμα.”
6. Χρονομέτρηση:
   Εξήγησε γιατί η άσκηση διαρκεί 7 λεπτά: “Έχουμε δοκιμάσει αυτό με διαφορετικούς χρόνους και διαπιστώσαμε ότι τα 7 λεπτά ιδανικά—ούτε πολύ σύντομο, ούτε πολύ μεγάλο. Κατά τη διάρκεια των 7 λεπτών, μπορεί να υπάρξουν στιγμές σιωπής. Επιτρέψτε σε αυτές τις στιγμές να υπάρξουν· συχνά σηματοδοτούν μια μετάβαση από το να μιλάμε από το μυαλό στο να μιλάμε από την καρδιά. Σε αυτές τις στιγμές, ο ακροατής μπορεί απαλά να παροτρύνει τον ομιλητή επαναλαμβάνοντας την ίδια ερώτηση.””
7. Αλλαγή Ρόλων: Μετά από 7 λεπτά, οι συμμετέχοντες αλλάζουν ρόλους ώστε και οι δύο να έχουν την ευκαιρία να είναι ο ομιλητής και ο ακροατής.
8. Ανασκόπηση (10 λεπτά): Αφού και οι δύο συμμετέχοντες έχουν μιλήσει, θα πρέπει να κοιτάξουν ο ένας τον άλλον και να ανταλλάξουν τα χαρτιά όπου έχουν γράψει για τον άλλον. Ενθάρρυνέ τους να αποφασίσουν αν θα διαβάσουν το χαρτί μόνοι τους ή αν θα το διαβάσει ο συνεργάτης τους σε αυτούς, κάτι που μπορεί να είναι μια δυνατή εμπειρία..
9. Ερωτήσεις Αναστοχασμού για ομαδικό απολογισμό (10 λεπτά): Δώστε αυτές τις ερωτήσεις στους συμμετέχοντες για να τις σκεφτούν μετά την άσκηση:
   – Υπήρχε κάτι δύσκολο σε αυτή τη δραστηριότητα;
   – Ήταν πιο εύκολο να είσαι ο ακροατής ή ο ομιλητής;
   – Σας εξέπληξε κάτι;
   – Μάθατε κάτι καινούργιο για τον εαυτό σας ή τον συνεργάτη σας;
   – Τι βήματα μπορείτε να κάνετε για να πλησιάσετε περισσότερο τον σκοπό σας;
10. Δήλωση Δέσμευσης (5 λεπτά).Μετά τον ομαδικό απολογισμό, κάλεσε τους συμμετέχοντες να πάρουν ένα φύλλο χαρτί Α4 και μερικούς χρωματιστούς μαρκαδόρους ή στυλό. Εξήγησε ότι για τα επόμενα 5 λεπτά, θα δουλέψουν ατομικά για να δημιουργήσουν μια δήλωση δέσμευσης. Πες τους ότι αυτή είναι η τέλεια στιγμή να σκεφτούν και να γράψουν ένα μικρό βήμα ή δέσμευση που μπορούν να κάνουν την επόμενη εβδομάδα ή μήνα για να πλησιάσουν.

Δώσε μερικά παραδείγματα για να τους εμπνεύσεις::

• “Αν ο στόχος σου είναι να γίνεις συγγραφέας, μια απλή δέσμευση θα μπορούσε να είναι, ‘Θα γράφω ένα μικρό άρθρο ή μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μία φορά την εβδομάδα.'”
• “Αν θέλεις να γίνεις φωτογράφος, η δέσμευσή σου θα μπορούσε να είναι, ‘Θα βγαίνω μία φορά την εβδομάδα και θα φωτογραφίζω το περιβάλλον μου’ ή ‘Θα εγγραφώ σε ένα μάθημα φωτογραφίας τον επόμενο μήνα.'”
• “Αν στοχεύεις να ξεκινήσεις τη δική σου εταιρεία, μια μικρή δέσμευση θα μπορούσε να είναι, ‘Τον επόμενο μήνα, θα δημιουργήσω ένα βήμα-προς-βήμα πλάνο για όλα όσα χρειάζεται να κάνω για να ξεκινήσω την εταιρεία μου.'”

Ενθάρρυνε τους συμμετέχοντες να σκεφτούν τις δικές τους συγκεκριμένες δεσμεύσεις.

11. Ενίσχυση της δέσμευσης (10 λεπτά)

Κοινή χρήση ομάδας:

• Αν η ομάδα είναι μικρή (έως 30 συμμετέχοντες), συγκέντρωσε όλους σε έναν μεγάλο κύκλο. Για μεγαλύτερες ομάδες, χώρισέ τους σε υποομάδες.
• Εξήγησε ότι τώρα κάθε συμμετέχων θα σηκωθεί και θα μοιραστεί τη δήλωση δέσμευσής του δυνατά με την ομάδα.

Σημασία:
Τόνισε πόσο σημαντικό είναι να μοιραστούμε τη δέσμευσή μας δυνατά: “Όταν λέμε τις δεσμεύσεις μας δυνατά, δημιουργείται μια αίσθηση υπόσχεσης προς την ομάδα, που αυξάνει την πιθανότητα να τις τηρήσουμε. Επιπλέον, το να μοιραζόμαστε τους στόχους μας μπορεί να αυξήσει πιθανότητες για υποστήριξη από άλλους στην αίθουσα, που μπορεί να είναι σε θέση να μας βοηθήσουν να πετύχουμε τα όνειρα και τον σκοπό μας’’.

Μοιραζόμαστε:

• Ζήτα από τους συμμετέχοντες να σηκωθούν με τη σειρά και να μοιραστούν τις δηλώσεις δέσμευσής τους με την ομάδα..
• Ενθάρρυνέ τους να ακούν ενεργά και να υποστηρίζουν τις δεσμεύσεις ο ένας του άλλου.

Αυτή η διαδικασία όχι μόνο βοηθά τους συμμετέχοντες να εδραιώσουν τις προθέσεις τους, αλλά επίσης καλλιεργεί ένα υποστηρικτικό περιβάλλον όπου μπορούν να εμπνεύσουν και να εμπνευστούν ο ένας από τον άλλον.

Σκοπός: Να ηρεμήσει και να χαλαρώσει το μυαλό και το σώμα μετά από μια γεμάτη μέρα δραστηριοτήτων.

Προετοιμασία: Ζήτα από τους συμμετέχοντες να καθίσουν άνετα, είτε σε καρέκλα είτε στο έδαφος χρησιμοποιώντας ένα μαξιλάρι ή στρώμα γιόγκα. Τόνισε ότι πρέπει να κράτανε την πλάτη τους ίσια, ενώ παράλληλα διασφαλίζουν ότι είναι αρκετά άνετοι ώστε να χαλαρώσουν χωρίς να αποκοιμηθούν κατά τη διάρκεια του διαλογισμού..

Διαδικασία:
Προετοιμασία:

• Αφού όλοι καθίσουν άνετα με την πλάτη τους ίσια, κάλεσε τους συμμετέχοντες να κλείσουν απαλά τα μάτια τους.
• Εισήγαγε τον διαλογισμό με ήρεμο και καθησυχαστικό τόνο. Μπορείς να ακολουθήσεις το παρακάτω σενάριο ή να το προσαρμόσεις σύμφωνα με το στυλ και τη διαίσθησή σου.

Διαλογισμός:

‘Κλείστε απαλά τα μάτια μας. Πάρτε μερικές βαθιές ανάσες, ηρεμώντας το μυαλό μας και χαλαρώνοντας το σώμα σας. Αρχίστε να αναπνέετε φυσικά στον δικό σας ρυθμό..

Απαλά και ήρεμα να χαλαρώστε το κεφάλι και το μέτωπό σας, τα μάτια σας και τους βολβούς των ματιών σας, νιώθοντας ότι τα μάτια σας μετά από μια ολόκληρη εργάσιμη μέρα αρχίζουν σιγά-σιγά να χαλαρώνουν. Παρόλο που χαλαρώνετε διαφορετικά μέρη του σώματος σας, εστιάστε στα μάτια σας. Όταν το σώμα πραγματικά χαλαρώνει, αρχίζει να ζεσταίνεται, – από μέσα και διαχέοντας τη ζεστασιά σε όλα τα μέρη του σώματός μας, τα κύτταρα και τα εσωτερικά μας όργανα.

Χαλαρώστε τη μύτη σας, τα μάγουλά σας και τα χείλη σας. Ενώ χαλαρώνετε τα χείλη σας, χαμογελάστε στον εαυτό σας για να προετοιμαστείτε με θετικό τρόπο για τον διαλογισμό. Όλο το σώμα σας χαλαρώνει σιγά-σιγά από την κορυφή του κεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών. Νιώστε τη χαλάρωση καλύπτει όλο σας το σώμα.

Χαλαρώστε τον λαιμό και τους ώμους σας. Και μόλις χαλαρώσετε τους ώμους σας, μπορείτε να νιώσετε πώς πέφτουν απαλά προς τα κάτω, καθώς απελευθερώνετε την ένταση. Συνεχίζετε να χαλαρώνετε την πάνω πλάτη και την μέση σας, να θυμάστε να αναπνέετε απαλά και αργά. Αν έχετε σκέψεις που έρχονται, φανταστείτε ότι οι σκέψεις σας είναι σαν φύλλα στο δέντρο και όπως τα φύλλα πέφτουν αργά από το δέντρο στο έδαφος, αφήνετε τις σκέψεις σας να πέσουν και να φύγουν χωρίς να εστιάζετε σε αυτές. Μπορείτε να επιστρέψετε στις σκέψεις σας αργότερα..

Συνεχίστε να χαλαρώνετε τα χέρια, τις παλάμες και τα δάχτυλά σας νιώθοντας τη ζεστασιά στα χέρια και τα δάχτυλά σας. Και απλά νιώστε πώς αυτή η ζεστασιά διαχέεται σε όλο σας το σώμα και σας ζεσταίνει εκ των έσω.

Συνεχίζετε να χαλαρώνετε το στήθος και την περιοχή της καρδιάς σας, απελευθερώνοντας όλα τα συναισθήματα και τις συγκινήσεις, που μπορεί να εκεί, απελευθερώνοντας τον εαυτό σας από αυτά τα συναισθήματα και τις συγκινήσεις, και νιώθοντας πώς όλο σας το σώμα χαλαρώνει σιγά-σιγά.

Συνεχίστε να χαλαρώνετε απαλά την κοιλιά σας. Ενώ χαλαρώνετε την κοιλιά σας, μπορείτε να νιώσετε πώς η κοιλιά ανεβαίνει με κάθε αναπνοή που παίρνετε. Και όλο σας το σώμα χαλαρώνει σιγά-σιγά, από την κορυφή του κεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών.

Χαλαρώστε απαλά τους γοφούς σας, τα γόνατα και τα πόδια σας και νιώστε όλο και πιο χαλαροί. Χαλαρώστε τα πέλματα και τα δάχτυλα των ποδιών σας και όλο σας το σώμα είναι τώρα χαλαρό. Συνεχίστε να αναπνέετε και να φέρνετε την προσοχή σας στην αναπνοή σας σιωπηλά.

Σημείωση: σταματήστε να μιλάτε για 3-5 λεπτά, ώστε οι συμμετέχοντες να μπορούν να μείνουν σε σιωπή και να εστιάσουν στην αναπνοή τους. Αφού περάσουν τα 3-5 λεπτά, συνεχίστε.

Τώρα θα αρχίστε σιγά-σιγά να επιστρέφετε από τον διαλογισμό κουνώντας απαλά τα δάχτυλα των χεριών, τα πόδια και τα δάχτυλα των ποδιών σας, και κινώντας το σώμα σας απαλά και ήπια. Ίσως θέλετε να τεντωθείτε λίγο με τα μάτια κλειστά. Και όποτε νιώσready, you can slowly gently and in your own time, open your eyes’’.

Ανασκόπηση:

Μετά τον διαλογισμό, ζητήστε από τους συμμετέχοντες να μοιραστούν τις εμπειρίες τους. Μπορείτε να κάνετε τις ακόλουθες ερωτήσεις:

• Πώς νιώσατε;
• Ο διαλογισμός σας φάνηκε μεγάλος ή σύντομος;
• Νιώθετε πιο χαλαροί τώρα;
• Πώς νιώθετε διανοητικά, σωματικά, συναισθηματικά και πνευματικά;

Σημείωση: Υπενθύμισε στους συμμετέχοντες, ειδικά σε όσους είναι νέοι στον διαλογισμό, ότι είναι φυσιολογικό αν δεν χαλάρωσαν πλήρως. Με την εξάσκηση, γίνεται ευκολότερο να είναι παρόντες και να επιτύχουν βαθύτερη χαλάρωση.

Ζητήστε από κάθε συμμετέχοντα να μοιραστεί 1 λέξη, η οποία ορίζει τι παίρνουν μαζί τους και πώς φεύγουν από αυτό το εργαστήριι. Αν έχετε μια ομάδα πάνω από 30 συμμετέχοντες, τότε μπορείτε απλά να ζητήσετε από μερικούς συμμετέχοντες στην αίθουσα να μοιραστούν πώς νιώθουν και τι παίρνουν μαζί τους.Ενθαρρύνετε τους συμμετέχοντες να απολαύσουν το ταξίδι της εξερεύνησης του σκοπού τους. Υπενθυμίστε τους ότι αυτές οι ασκήσεις είναι εργαλεία για να τους βοηθήσουν να κατανοήσουν τι τους κινητοποιεί, τι αγαπούν να κάνουν, και τι φέρνει ροή, υγεία, ευεξία και ευτυχία στη ζωή τους.

Στόχοι:

• να μάθουν να αναγνωρίζουν τις ανάγκες και τα συναισθήματα και να τα εκφράζουν με σαφήνεια, με τρόπο που προάγει τη σύνδεση
• να αναπτύξουν δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης
• να αναπτύξουν έναν υγιή τρόπο επικοινωνίας, να μάθουν να εκφράζονται με ειλικρίνεια και ευγένεια και να ακούν με ενσυναίσθηση
• να αυξήσουν την αυτογνωσία τους και να επικεντρωθούν στα πρότυπα ομιλίας
• δημιουργία σύνδεσης μέσω της μη λεκτικής πρακτικής, εξερεύνηση της αλληλοσύνδεσης και αύξηση της ευαισθητοποίησης των άλλων, ανάπτυξη ενσυναίσθησης
• Κατανόηση της καθολικότητας των ανθρώπινων αναγκών και συναισθημάτων, ανάπτυξη της ηθικής φαντασίας (η ικανότητά μας να φανταζόμαστε τον εαυτό μας στη θέση των άλλων) και ευαισθησία να φανταζόμαστε πώς θα ήταν να είμαστε εκείνο το άτομο μάθηση πρακτικών αυτοσυμπόνιας

Πρακτικές NVC βασισμένες στην εστίαση σε τέσσερις τομείς: τι παρατηρείς, αισθάνεσαι και χρειάζεσαι, και τι ζητάς για να εμπλουτίσεις τη ζωή σου, καθώς και τι αισθάνεται, χρειάζεται και ζητά ο άλλος, ανεξάρτητα από το πώς εκφράζονται.

Δημιουργία σύνδεσης ως βάση για τη διαμεσολάβηση και επίλυση συγκρούσεων – θα μάθεις να παίζεις το ρόλο του διαμεσολαβητή: δημιουργεί ένα περιβάλλον το οποίο επιτρέπει στους συμμετέχοντες να συνδεθούν, να εκφράσουν τις ανάγκες τους, να κατανοήσουν τις ανάγκες του άλλου και να καταλήξουν σε στρατηγικές για την ικανοποίηση αυτών των αναγκών.

Εδραίωση σχέσεων βασισμένων στην ειλικρίνεια και την ενσυναίσθηση που τελικά θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες όλων.

“Πώς σχετιζόμαστε ο ένας με τον άλλον; Τι επίδραση έχουμε ο ένας στον άλλον; Μπορούν τα λόγια μας να εμπλουτίσουν ή να βλάψουν τις σχέσεις μας; Μπορεί η επικοινωνία μας να εμπλουτίσει τον κόσμο στον οποίο ζούμε; Μπορούν οι άλλοι να μας καταλάβουν καλύτερα και να ικανοποιήσουν τις ανάγκες μας αν τις εκφράζουμε ξεκάθαρα και αναλαμβάνουμε την ευθύνη για τα συναισθήματά μας; Αυτά είναι μερικά ερωτήματα που η NVC, που αναπτύχθηκε από τον Dr. Marshall B. Rosenberg, απαντά σε θεωρία και πράξη. Αυτή η μέθοδος καλλιεργεί ενδοπροσωπικές και διαπροσωπικές σχέσεις συμπόνιας, συνεργασίας και φροντίδας. Μπορεί να εφαρμοστεί σε διάφορα πλαίσια, από στενές σχέσεις, μέχρι και σε εργασιακές συγκρούσεις, σχολεία, ακόμη και σε διαφυλετικές συγκρούσεις. Σήμερα θα δούμε τους στόχους και τα βασικά βήματα της NVC. Μας βοηθά να συνδεθούμε μεταξύ μας και με τον εαυτό μας με τρόπο που επιτρέπει στη φυσική μας συμπόνια να ανθίσει. Μας καθοδηγεί να αναδιατυπώσουμε τον τρόπο που εκφραζόμαστε και ακούμε τους άλλους εστιάζοντας τη συνείδησή μας σε τέσσερις τομείς: τι παρατηρούμε, τι αισθανόμαστε, τι χρειαζόμαστε και τι ζητάμε για να εμπλουτίσουμε τη ζωή μας. Η NVC καλλιεργεί τη βαθιά ακρόαση, τον σεβασμό και την ενσυναίσθηση και γεννά μια αμοιβαία επιθυμία να δίνουμε από καρδιάς.”

Θέστε τις κατευθυντήριες γραμμές για την ομαδική εργασία: Εμπιστευτικότητα – που σημαίνει ότι ό,τι μοιράζεται σε αυτή την ομάδα είναι εμπιστευτικό και παραμένει εδώ. Ένας άλλος κανόνας είναι ότι τίποτα δεν είναι υποχρεωτικό και όλα είναι αποδεκτά (φυσικά, εκτός από οποιαδήποτε μορφή βία).

Για να μπορέσετε να δουλέψετε με τις αρχές της NVC, χρειάζεται καλή επίγνωση του τι συμβαίνει στο μυαλό και το σώμα σας. Επομένως, θα ξεκινήσετε καθοδηγώντας έναν διαλογισμό με σκοπό την αύξηση της κατάστασης επίγνωσης και παρουσίας τους.

Εισαγωγή στον διαλογισμό – ο σκοπός είναι να γίνεις πιο συνειδητός για τις πληροφορίες που λαμβάνεις μέσω των αισθήσεών σου. Χρειάζεται μόνο να παρατηρείς, τίποτα περισσότερο, για να εξασκηθείς στην αντικειμενική παρατήρηση..

1. Κοίτα – 1’

Συνειδητοποίησε τι βλέπεις: παρατήρησε τα πλούσια και ζωντανά σχήματα, χρώματα, κίνηση, διαστάσεις, ολόκληρο τον ορατό κόσμο.

2. Άκου – 1’

Συνειδητοποίησε τι ακούς: καταγράψε τους διάφορους ήχους ακούς- ποικιλία εντάσεων, τόνων και ηχητικών ποιοτήτων, ίσως συμπεριλαμβανομένου του καθημερινού θαύματος της ομιλίας ή του θαύματος της μουσικής.

3. Νιώσε – 1’

Συνειδητοποίησε τι αγγίζεις: υφή (λεία, τραχιά, στεγνή, κολλώδης ή υγρή), βάρος (βαρύ, ελαφρύ, συμπαγές ή άδειο), ευχαρίστηση, πόνο, ζέστη και κρύο, και τα υπόλοιπα. Επίσης, παρατήρησε πώς νιώθει το σώμα σου αυτή τη στιγμή και σύγκρινέ το με τους πολλούς άλλους τρόπους που νιώθει σε άλλες στιγμές, κουρασμένο ή ενεργητικό, δύσκαμπτο ή ευλύγιστο,.

4. Γεύσου – 1’

Συνειδητοποίησε πώς είναι να γεύεσαι: δοκίμασε διάφορα τρόφιμα ή θυμήσου και φαντάσου ζωντανά τις γεύσεις τους.

5. Μύρισε – 1’

Συνειδητοποίησε τι μυρίζεις: τη μυρωδιά ζεστών ανθρώπινων σωμάτων, χώματος, λιβανιού, καπνού, αρώματος, καφέ, κρεμμυδιών, αλκοόλ και θάλασσας. Θυμήσου και φαντάσου όσα περισσότερα μπορείς.

6. Ανάπνευσε – 1’

Πρόσεξε την αναπνοή σου. Πριν από λίγο πιθανώς δεν ήσουν συνειδητός για την αναπνοή σου, παρόλο που έχεις εισπνεύσει και εκπνεύσει πενήντα φορές κατά τη διάρκεια αυτής της άσκησης. Κράτα την αναπνοή σου για λίγα δευτερόλεπτα. Άφησέ την. Τώρα πάρε μια βαθιά ανάσα. Παρατήρησε ότι το να είσαι συνειδητός για την αναπνοή σου σου επιτρέπει να την αλλάξεις σκόπιμα.

7. Συναισθήματα – 1’

Συνειδητοποίησε τα συναισθήματά σου. Θυμήσου τη διαφορά μεταξύ θυμού και χαράς, γαλήνης και ενθουσιασμού, και όσα άλλα συναισθήματα θέλεις να νιώσεις. Πόσο πραγματικά φαίνονται τα συναισθήματα;

8. Σκέψεις – 1’

Παρατήρησε τις σκέψεις σου. ι σκεφτόσουν ενώ έκανες αυτή την άσκηση; Τι σκέφτεσαι αυτή τη στιγμή; Πόσο πραγματικές φαίνονται οι σκέψεις;

9. “ΕΓΩ” – 1’

Συνειδητοποίησε ότι κόσμος σου πάντα περιλαμβάνει εσένα. Όπως είπε ο William James, το “εγώ βλέπω, εγώ ακούω, εγώ νιώθω, εγώ σκέφτομαι” είναι η βασική σου εμπειρία. Δεν είσαι αυτό που βλέπεις, ακούς, σκέφτεσαι ή νιώθεις· έχεις αυτές τις εμπειρίες. Ίσως το πιο ουσιαστικό, είσαι αυτός που έχει επίγνωση. Είσαι πάντα στο κέντρο του πολυδιάστατου σύμπαντος της εμπειρίας σου, αλλά έχεις πάντα επίγνωση του εαυτού σου.

Βάλε ένα ορχηστρικό τραγούδι – ζήτα τους συμμετέχοντες να κινηθούν στο χώρο και καθοδήγησέ τους ξανά να αποκτήσουν επίγνωση για το τι βλέπουν, ακούν, νιώθουν, μυρίζουν κλπ. (όπως στην προηγούμενη ακολουθία, αλλά πιο γρήγορα) ενώ κινούνται.

Στο τέλος, ζήτα τους να μοιραστούν την εμπειρία τους με αυτή την άσκηση.

Εισαγωγή στη διαδικασία NVC:

Το πρώτο βήμα είναι να παρατηρήσουμε τι συμβαίνει σε μια κατάσταση: τι λέγεται και γίνεται που είτε εμπλουτίζει είτε όχι τη ζωή μας; Εκφράζουμε αυτές τις παρατηρήσεις χωρίς να εισάγουμε καμία κρίση ή αξιολόγηση. Απλά λέμε τι βλέπουμε, ακούμε, τι παρατηρούμε, ανεξάρτητα από το τι σκεφτόμαστε γι’ αυτό.Το δεύτερο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε πώς νιώθουμε: τι συμβαίνει στο σώμα μας σε αυτή την κατάσταση; Ποια συναισθήματα, αισθήσεις και νιώθουμε; Στη συνέχεια κάνουμε αυτά τα συναισθήματα και τα αισθήσεις, λέξεις. Ένα τρίτο βήμα είναι να εκφράσουμε τις ανάγκες που συνδέονται με αυτά τα συναισθήματα.Το τελευταίο βήμα είναι να μοιραστούμε το αίτημά μας: τι θέλω που θα εμπλούτιζε τη ζωή μου; με έναν συγκεκριμένο, θετικό και ξεκάθαρο τρόπο.

Δώσε παραδείγματα:

Σύστησε τον χρυσό κανόνα rule και γράψτον στο flip chart – Νιώθω …..(συναίσθημα)…. Όταν….(συμπεριφορά)….. Χρειάζομαι …(Ανάγκη)…… Θα μπορούσες….(αίτημα)?

Ζήτησε από τους συμμετέχοντες να χωριστούν σε ζευγάρια και να επιλέξουν μια κατάσταση στη ζωή τους όπου είχαν κάποια σύγκρουση ή ένταση και να χρησιμοποιήσουν τις αρχές της NVC για να προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση.

Το Άτομο Α – επιλέγει μια κατάσταση και δίνει έναν ρόλο στο Άτομο Β. Το Άτομο Α χρησιμοποιεί τις αρχές της NVC για να εκφράσει τις ανάγκες του, τα συναισθήματά του και να κάνει ένα αίτημα, και στο τέλος, το Άτομο Β απαντά.

Αλλάζουν ρόλους, και είναι η σειρά του Ατόμου Β.

Τέλος ζήτα από την ομάδα να μοιραστούν τις παρατηρήσεις τους, τις ιδέες τους και τις εμπειρίες τους.

Εισαγωγή: Εξήγησε την άσκηση: Το να αλληλεπιδράς με άλλους είναι ένας παιχνίδι καθοδήγησης και ακρόασης, σύνδεσης, ακολούθησης, έμπνευσης και συνδημιουργίας. Σε αυτή την άσκηση οι συμμετέχοντες θα κάνουν ζευγάρια. Στεκόμενοι ο ένας απέναντι στον άλλο, με τα χέρια αντικρυστά, ένα άτομο θα ξεκινήσει (ρόλος Α) και θα κινήσει τα χέρια και το σώμα του ενώ το άλλο άτομο (ρόλος Β) θα καθρεφτίζει τις κινήσεις, ακολουθώντας με όσο μεγαλύτερη ακρίβεια γίνεται. Συνέχισε για 5 λεπτά, με το άτομο Α να καθοδηγεί και το άτομο Β να ακολουθεί. Όταν τελειώσει το τραγούδι, ζήτησέ τους να αλλάξουν ρόλους. Το άτομο Β θα καθοδηγεί και το άτομο Α θα ακολουθεί, για ένα άλλο τραγούδι. Στο τέλος, τα τελευταία 5 λεπτά (ή το τελευταίο τραγούδι) οι ρόλοι δεν είναι πλέον καθορισμένοι, καλούνται να πειραματιστούν πρωτοβουλία με το ποιός ηγείται και ποιός ακολουθεί.

Αναστοχασμός

Ζήτα από τους συμμετέχοντες να μοιραστούν τις σκέψεις τους, πρώτα για 3 λεπτά με το ζευγάρι τους, και στο τέλος αφιέρωσε μερικά λεπτά για όποιον θέλει να μιλήσει στη μεγάλη ομάδα..

• Ποιός ρόλος ήταν πιο εύκολος;
• Τί σας δυσκόλεψε;
• Πώς καταλάβατε ο ένας τον άλλον στο 3ο μέρος της άσκησης;

Υλικά: ρολόι και ένα κουδουνάκι, flip chart (γράψε τις ερωτήσεις),

Εισαγωγή: Το δεύτερο κύριο μέρος της NVC επικεντρώνεται στο πώς ακούμε με ενσυναίσθηση αυτό που λέει ο άλλος, λεκτικά ή μη. Η ενσυναίσθηση μας ζητά να παραμερίσουμε την κρίση και την κριτική μας και να ακούσουμε με ανοιχτή καρδιά. Δεν χρειάζεται να δίνουμε συμβουλές ή διαβεβαιώσεις, ούτε να βρίσκουμε λύσεις ή να λύνουμε τα προβλήματά του συνομιλητή μας. Αντίθετα, πρέπει να εστιάζουμε όλη την προσοχή μας στο άλλο άτομο, δίνοντάς του τον χρόνο και τον χώρο να εκφράσει αυτό που χρειάζεται και να νιώσει κατανοητό, αυτό συνοψίζεται στη βουδιστική ρήση: “Μην κάνεις κάτι απλά για να το κάνεις, στάσου εκεί.”

Όταν μαθαίνουμε να ακούμε με ενσυναίσθηση, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις αρχές της NVC και να ακούμε μόνο τι το άτομο: παρατηρεί, αισθάνεται, χρειάζεται και ζητά.

Οι συμμετέχοντες θα χωριστούν ξανά ζευγάρια, ο ένας θα μοιραστεί ένα γεγονός από τη ζωή του για 5 λεπτά, ο άλλος πρέπει να ακούσει προσεκτικά, χωρίς να λέει τίποτα, χωρίς να γνέφει, απλά να είναι παρών και προσεκτικός. Μετά αλλάζουν ρόλους. Ο συντονιστής θα παρακολουθεί την ώρα και θα χτυπήσει το κουδούνι όταν περάσει ο καθορισμένος χρόνος.

Tο δεύτερο μέρος της άσκησης είναι, στα ίδια ζευγάρια, ο ένας μιλάει, μοιράζεται ένα γεγονός από τη ζωή του, για περίπου 4 λεπτά, ενώ το άλλο άτομο ακούει, έχοντας στο μυαλό του αυτές τις 5 ερωτήσεις:

• Τι βλέπω;
• Τι ακούω;
• Τι νιώθω?
• Τι φαντάζομαι;
• Τι με συγκινεί;

Μόλιε ο συνομιλητής σας τελειώσει την ιστορία του, ζητήστε από τον ακοροατή να γράψει τις απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις. Μετά από αυτό ζητήστε τους να αλλάξουν ρόλους. Το δεύτερο άτομο θα μοιραστεί τώρα για 4 λεπτά μια ιστορία, και το πρώτο ακούει έχοντας τις 5 ερωτήσεις στο μυαλό του. Δώσε στους συμμετέχοντες 5 λεπτά να μοιραστούν την εμπειρία και τους προβληματισμούς τους.

Το τρίτο μέρος της δραστηριότητας είναι να εξασκηθούν στην ενεργητική ακρόαση, εστιάζοντας σε αυτό που λέει ο συνομιλητης τους. Ο ένας μιλάει, και ο άλλος ακούει, προσπαθώντας να αναγνωρίσει τα συναισθήματα, τις ανάγκες και τα αιτήματά τους ακόμα κι αν δεν είναι παρόντα. Πάλι σε ζευγάρια, ο ένας θα μιλήσει για 5 λεπτά, και ο άλλος θα ακούσει τα συναισθήματα, τις ανάγκες και τα αιτήματα και στη συνέχεια θα αλλάξουν ρόλους.

Στη συνέχεια δώστε τους μερικά λεπτά να μοιραστούν τις σκέψεις τους με το ζευγάρι τους και τέλος στη μεγάλη ομάδα.

• Τι διαφορές παρατηρήσατε στην ποιότητα της προσοχής σας;
• Πώς ήταν να ακούτε χωρίς να κάνετε ερωτήσεις και πώς ήταν να μιλάτε χωρίς να σας διακόπτουν;
• Ποιός ρόλος ήταν πιο δύσκολος;
• Τι σας δυσκόλεψε πιο πολύ απ’ολα;

Υλικά: χαρτί και στυλό

Εισαγωγή: Όλοι έχουμε μέρη του εαυτού μας, συμπεριφορές, χαρακτηριστικά κλπ., που δεν μας αρέσουν, που μπορεί να μας κάνουν να νιώθουμε ότι δεν είμαστε αρκετά καλοί, ή να βιώνουμε ντροπή ή ενοχή. Είναι ανθρώπινο να μην είμαστε τέλειοι, και τα συναισθήματα αποτυχίας και ανεπάρκειας είναι μέρος της εμπειρίας μας.

Ζητήστε από τους συμμετέχοντες να γράψουν σα να έγραφαν στο ημερολόγιό τους. Θα ξεκινήσουν σκεπτόμενοι χαρακτηριστικά, γεγονότα, λάθη που δυσκολεύονται να αποδεχτούν, γράφοντας για κάτι που τους κάνει να νιώθουν ανεπαρκείς ή άσχημα για τον εαυτό τους. Δώσε τους 7 λεπτά να γράψουν ελεύθερα για αυτό το θέμα, αναγνωρίζοντας τον εσωτερικό διάλογο και τα συναισθήματα που βιώνουν. Μερικές βοητικές ερωτήσεις:  τι σκέψεις έχουν, πώς νιώθουν, τι τους δυσκολεύει; Πώς νιώθουν για τον εαυτό τους;

Στο δεύτερο μέρος, ζήτα τους να σκεφτούν το άτομο που αγαπούν περισσότερο και να φανταστούν ότι αυτό το άτομο νιώθει άσχημα με τον εαυτό του, δυσκολεύεται, κρίνει και κατηγορεί τον εαυτό του για τις αδυναμίες ή τα λάθη του. Τι θα του έλεγαν; Πώς θα μιλούσαν στον αγαπημένο τους; (5 λεπτά)

Για το τρίτο μέρος, ζητήστε στους συμμετέχοντες να διαβάσουν και τα δύο κείμενα και να παρατηρήσουν αν υπάρχει κάποια διαφορά, και αν ναι, ποια είναι η διαφορά και γιατί υπάρχει; Τι τους κάνει να αξίζουν διαφορετική μεταχείριση από τον αγαπημένο τους; (5 λεπτά)

Στο τελευταίο μέρος (7 λεπτά) , ζητήστε από τους συμμετέχοντες να γράψουν στους εαυτούς τους ένα γράμμα, να τους το έγραφε ένα αγαπημένο τους πρόσωπο, με άνευ όρων αγάπη,  φροντίδα, ενσυναίσθηση, που μπορεί να δει όλα τα θετικά και τις δυνατότητες τους. Ζητήστε τους να νιώσουν πως θα ένιωθε αυτό το πρόσωπο για αυτούς, και να γράψουν ένα γράμμα για την ίδια κατάσταση από αυτήν την οπτική γωνία.Τι θα τους έλεγε ο φίλος τους; Πώς θα τους μίλαγε; Τι συμβουλες ή λόγια σοφίας θα πρόσφερε; Ζητήστε τους να προσπαθήσουν να έχουν συμπόνια στο γράμμα τους. Μετά, ζητήστε τους να ξαναδιαβάσουν το γράμμα τους και να επιτρέψουν τον εαυτό τους να αισθανθεί αυτή τη συμπόνια..

Ζήτα από τους συμμετέχοντες να σκεφτούν και να αναστοχαστούν τι θα πάρουν μαζί τους από αυτή τη δραστηριότητα, και να το μοιραστούν με την ομάδα. Κλείνοντας, ζητήστε τους να μοιραστούν πως αισθάνονται.Αν η ομάδα είναι πολύ μεγάλη, ζήτα τους να μοιραστούν τις σκέψεις τους με μερικές λέξεις.