MOBBING

Σύμφωνα με έναν ορισμό της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, το mobbing ή ο εκφοβισμός στο χώρο εργασίας είναι προσβλητική συμπεριφορά μέσω εκδικητικών, σκληρών, κακόβουλων ή ταπεινωτικών προσπαθειών υπονόμευσης ενός ατόμου ή μιας ομάδας (εργαζομένων). Φυσικά, χρησιμοποιώντας την αναλογία, αυτό μπορεί εύκολα να μεταφερθεί έξω από το πλαίσιο του χώρου εργασίας και σε άλλες πραγματικότητες, όπως το σχολείο, το πανεπιστήμιο ή άλλο είδος δραστηριότητας που απαιτεί από σένα να εργαστείς σε ομάδες.

ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΟΜΠΙΝΓΚ

Για να θεωρηθεί μια συμπεριφορά ως παρενόχληση, πρέπει να πληροί τα ακόλουθα κριτήρια:

επανειλημμένα,
για σημαντικό χρονικό διάστημα,
πρέπει να είναι μη σωματική,
και έχει ταπεινωτική επίδραση στο άτομο που εκφοβίζεται.

Το mobbing δεν είναι μια ενιαία ενέργεια, αλλά μια σειρά από μία ή περισσότερες διαφορετικές ενέργειες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ο σκοπός του mobbing είναι τις περισσότερες φορές ο αποκλεισμός ή η τιμωρία ενός ατόμου. Ο καθηγητής Heinz Leymann έδωσε μια λίστα με 45 ενέργειες που θεωρούνται mobbing, εάν συμβαίνουν πάνω από μισό χρόνο ή περισσότερο, και τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα:

ΕΠΙΘΈΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΑ ΈΚΦΡΑΣΗΣ

Ο περιορισμός στη δυνατότητα έκφρασης
Συνεχής διακοπές
Η δυνατότητα έκφρασης περιορίζεται από τους συναδέλφους
Να σου φωνάζουν ή να σε τιμωρούν
Συνεχής κριτική για τη δουλειά κάποιου
Συνεχής κριτική της ιδιωτικής ζωής κάποιου
Τηλεφωνικός τρόμος (αν λαμβάνετε ανεπιθύμητες κλήσεις, μηνύματα και άλλο περιεχόμενο μέσω του τηλεφώνου σας)
Λεκτικές απειλές
Γραπτές απειλές
Άρνηση επαφής μέσω απαξιωτικών απόψεων ή χειρονομιών (για παράδειγμα, εάν κάποιος σας κρίνει επειδή προέρχεστε από χωριό ή μικρή πόλη)
Άρνηση επαφής με υποδείξεις, χωρίς να εκφράζεται κάτι ευθέως

ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΦΉΜΗ

Κακοποίηση του ατόμου
Διαδίδονται φήμες για το άτομο
Το θύμα εκφοβισμού παρουσιάζεται ως γελοίο
Εκφράζεται υποψία ότι κάποιος πάσχει από ψυχολογική ασθένεια
Προσπάθεια να αναγκαστεί κάποιος να υποβληθεί σε ψυχιατρική εξέταση
Χλευασμός για μια αναπηρία
Μίμηση του τρόπου βάδισης, της φωνής ή των χειρονομιών κάποιου για να τον κάνει να φαίνεται γελοίος
Επιθέσεις στις πολιτικές ή θρησκευτικές απόψεις του ατόμου
Χλευασμός της ιδιωτικής ζωής του ατόμου
Χλευασμός της εθνικότητας του ατόμου
Το άτομο αναγκάζεται να εκτελέσει εργασίες που προσβάλλουν την αυτοπεποίθησή του
Η εργασία του ατόμου κρίνεται με ψευδή ή προσβλητικό τρόπο
Αμφισβήτηση των αποφάσεών του
Το άτομο γίνεται αντικείμενο άσεμνων κινήτρων ή άλλων εξευτελιστικών εκφράσεων
Το άτομο γίνεται αντικείμενο σεξουαλικών προτάσεων ή προσφορών

ΕΠΙΘΈΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΈΣ ΣΧΈΣΕΙΣ

Το άτομο αγνοείται (αυτό συνήθως σημαίνει ότι αγνοείται από τον ανώτερό σας στην εργασία, τον δάσκαλο/καθηγητή στο σχολείο ή το κολέγιο)
Το άτομο δεν επιτρέπεται να εκφραστεί
Μεταφορά σε χώρο μακριά από συναδέλφους
Οι συνάδελφοι (εργασίας) δεν επιτρέπεται να μιλήσουν με το άτομο
Το να αγνοούνται από τους συναδέλφους

ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΜΕ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ

Υποχρέωση εκτέλεσης ανθυγιεινών έργων
Απειλή σωματικής βίας
Εφαρμογή ελαφριάς πίεσης για να «δώσουμε ένα μάθημα σε κάποιον»
Σωματική κακομεταχείριση (αυτό θα ήταν όταν κάποιος σας χτυπήσει με χέρια ή αντικείμενα, γροθιές, χαστούκια, κλωτσιές…)
“Ατυχήματα” προκαλούνται με δόλο για να βλάψουν το άτομο
Προκαλούνται υλικές ζημιές στο σπίτι ή στη θέση εργασίας
Σεξουαλικό άγγιγμα

ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Δεν ανατίθεται καμία εργασία
Δίνονται άχρηστες λειτουργίες εργασίας (για παράδειγμα, εάν κάποιος σας δώσει δύο κουτιά στυλό για να δοκιμάσετε ποια λειτουργούν και όταν τελειώσετε, τα ανακατεύουν ξανά και σας ζητούν να το κάνετε ξανά)
Στο άτομο ανατίθεται εργασία που δεν ανταποκρίνεται στα προσόντα του (για παράδειγμα, αν εργάζεστε ως δικηγόρος και το αφεντικό σας ζητά να παρακολουθείτε τα παιδιά του ενώ βρίσκονται σε μια συνάντηση)
Στο άτομο ανατίθενται συνεχώς νέες λειτουργίες
Στο ενδιαφερόμενο άτομο ανατίθενται επιθετικές λειτουργίες εργασίας (για παράδειγμα, εργάζεστε ως μηχανικός λογισμικού και σας ζητείται να καθαρίσετε τις τουαλέτες)
Στο άτομο ανατίθενται εργασιακές λειτουργίες που υπερβαίνουν τα προσόντα του προκειμένου να διακυβευτεί η φήμη του (για παράδειγμα, σου ζητείται να ηγηθείς μιας διαδικασίας δημόσιας προμήθειας, ενώ δεν έχετε γνώσεις / εκπαίδευση για το πώς να το κάνετε)

Θα πρέπει να κάνουμε διάκριση μεταξύ του εκφοβισμού στο χώρο εργασίας, των συγκρούσεων και της παρενόχλησης. Ο απλούστερος τρόπος να δεις τη σύγκρουση είναι να τη δεις ως διαφωνία. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το mobbing είναι «υπερβολική σύγκρουση» και ότι «εξελίσσεται» από σύγκρουση μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα – που μερικές φορές συμβαίνει πολύ γρήγορα και μερικές φορές διαρκεί μήνες. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε σύγκρουση θα εξελιχθεί σε mobbing – γι’ αυτό είναι σημαντικό να το αντιμετωπίσουμε έγκαιρα. Ο άλλος όρος που αναφέραμε είναι η παρενόχληση. Το ρήμα «παρενοχλώ» ορίζεται ως «ενοχλώ ή ερεθίζω επίμονα» και το mobbing σχεδόν πάντα εκδηλώνεται ως κάποια μορφή παρενόχλησης. Όπως μπορείς να δείς από αυτό, το mobbing/bullying περιλαμβάνει και τα δύο, σύγκρουση και παρενόχληση, και αυτό που το κάνει διαφορετικό από αυτά είναι η διάρκεια. Εάν ορισμένες από τις ενέργειες που αναφέραμε παραπάνω συμβαίνουν μία φορά, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως σύγκρουση ή παρενόχληση (η οποία μπορεί, και πρέπει, να αντιμετωπιστεί), αλλά για να αντιμετωπίζονται ως mobbing, θα πρέπει να υπάρχει μια συνέχεια τουλάχιστον μισού έτος.

ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΜΟΜΠΙΝΓΚ

Υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορείς να λάβεις για να προστατευθείς από το mobbing ή τον εκφοβισμό. Μπορούμε να τα χωρίσουμε σε δύο κατηγορίες: προληπτικά μέτρα και παρέμβαση. Όσον αφορά τα προληπτικά μέτρα, θα μπορούσες να το πετύχεις μαθαίνοντας περισσότερα για το mobbing και τον εκφοβισμό, συζητώντας το με την ομάδα σου και δίνοντάς τους εισαγωγή σε αυτό το θέμα – μπορείς να το κάνετε μέσω φυλλαδίων, άρθρων ή ακόμα και βίντεο.

Όταν πρόκειται για παρέμβαση – είναι σημαντικό να σταματήσεις τον νταή και να υποστηρίξεις το θύμα. Η διακοπή του εκφοβιστή απαιτεί συχνά βοήθεια από το εξωτερικό της ομάδας. μπορεί να επιχειρηθεί με διαμεσολάβηση, αλλά και με νομική δράση κατά του εκφοβιστή. Εάν αυτό συμβαίνει σε έναν χώρο εργασίας ή σε κάποιο άλλο μέρος που έχει ιεραρχία, συνιστάται να επικοινωνήσεις με τον ανώτερό σου (δάσκαλο, καθηγητή, προϊστάμενο, προπονητή) ή με το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού. Εάν δεχθείς εκφοβισμό, εάν είναι δυνατό και εάν δεν θα σε βλάψει, συνιστάται να συλλέξεις και να κρατήσεις στοιχεία. Όσον αφορά την υποστήριξη του θύματος – αυτή η υποστήριξη μπορεί να έρθει μέσω επαγγελματικής αποκατάστασης, ψυχοθεραπείας, ομάδων αυτοβοήθειας και επίσης ιατρικής θεραπείας.

DICLAIMER

Funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or the ANPCDEFP. Neither the European Union nor the ANPCDEFP can be held responsible for them.